Ik ben gisteren teruggekomen van een tripje naar IJsland waar ik een training Gentle Teaching heb gegeven. Het was een driedaagse training voor een groep van 17 deelnemers. Voor de meeste mensen was het een eerste kennismaking met Gentle Teaching en iedereen was enthousiast. In het noorden van IJsland wordt al langer met Gentle Teaching gewerkt, maar dit was in het zuiden waar het nieuw is.

Behalve over Gentle Teaching zelf, hebben we buiten de training om natuurlijk ook over algemene ontwikkelingen in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking gesproken. IJsland is net als Nederland bezig met de implementatie van het VN verdrag voor mensen met een verstandelijke beperking. Eén van de beleidslijnen die in dit kader is uitgestippeld is dat de groepswoningen worden afgeschaft en dat iedereen een eigen appartement gaat krijgen: independent living. In Nederland zien we die beweging ook.

Ik heb ernstige bedenkingen bij deze beweging als dat voor iedereen het model gaat worden. Voor mensen die bewust kiezen om in een eigen appartement te wonen, en die ook zelf contacten kunnen onderhouden met anderen om eenzaamheid te voorkomen, kan het een mooie woonvorm zijn. Maar voor mensen die dat niet kunnen, loop je een groot risico op vereenzaming en stilstand van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Mensen zijn sociale wezens en hebben van nature de behoefte om hun leven te delen met andere. En niet alleen in praktische zin als je niet zonder hulp voor jezelf kunt zorgen, maar vooral in sociaal/emotionele zin. In anderen kunnen ontmoeten en voor elkaar iets te kunnen betekenen.
Henk, onze zoon heeft een emotioneel ontwikkelingsniveau van ongeveer 4 jaar. Hij zou een groot appartement met een eigen voordeur, eigen deurbel, eigen brievenbus, eigen keuken, douche en andere toeters en bellen prachtig vinden. Maar hij zou er ook vereenzamen als er geen sfeervolle warme huiskamer is waar hij bij medebewoners en de begeleiders gezelligheid en geborgenheid kan vinden.